Hesman
Dũng Sĩ Hesman hay hơn bạn tưởng
(Bài viết của ChuKim – 2022)
Hồi nhỏ, lúc còn đi học cấp một bố mẹ phải đưa đón chứ chưa biết tự đi như sau này, tôi luôn thích được bố đón hơn là mẹ đón.Khi mẹ tôi đón, thi thoảng mẹ tôi sẽ gặp một cô bạn nào đó cũng có con bằng tuổi học cùng khoá với tôi, cô đấy sẽ hỏi tôi học lớp nào, mẹ tôi sẽ bảo tôi học lớp chọn, cô đấy sẽ quay sang bảo đứa con gái của cô, rằng đấy, thấy bạn chưa, nhìn bạn mà học tập. Tôi cũng chả hiểu tôi thì có gì để mà bạn phải học tập, khi mà ngay sau đó, về đến nhà mẹ tôi hỏi hôm nay mấy điểm và tôi ăn chửi. Học lớp chọn thì người ta vẫn hoàn toàn có thể học dốt. Khi bạn học giỏi, bạn sẽ là vũ khí để mẹ bạn xiên những người mẹ khác, còn khi bạn học dốt, bạn sẽ là vũ khí để mẹ bạn xiên bạn. Đó là bài học đầu tiên của tôi về phụ nữ. Thế nên tôi thích nhìn thấy bố tôi ở cổng trường hơn. Bởi nếu hôm đó là một ngày đẹp trời và tôi học hành trót lọt, tôi có thể xin bố tôi mua cho một cuốn truyện tranh. Và thế là anh em tôi có cả bộ sưu tập Dũng sĩ Hesman ở nhà, bên cạnh một mớ truyện tranh truyện chữ lẫn lộn khác. Tôi cất giữ trong tủ như báu vật một thời, cho tới một ngày lớn khôn ngoảnh đầu nhìn lại, chẳng biết kho báu thuở ấy đã bốc hơi khỏi đời mình từ khi nao.
Kể chuyện dông dài như vậy là bởi dạo thu xếp tư liệu để viết tiểu luận về nghệ thuật truyện tranh Việt Nam, tôi dành ra chút thời gian đọc lại vài bộ quan trọng, tất nhiên không thể thiếu huyền thoại Dũng Sĩ Hesman của chúng tôi ngày ấy. Khoảng cách hơn hai mươi năm kể từ lần đọc cũng là lần xuất bản đầu tiên (từ 1994 tới 1999) đã biến tôi từ một đứa trẻ hồn nhiên trở thành một người đàn ông trưởng thành được phụ nữ yêu thích. Chính vì lẽ đó, trong lần đọc lại với tốc độ rất nhanh bằng sự hỗ trợ của trí nhớ, tôi kinh ngạc nhận ra Dũng Sĩ Hesman hay hơn chúng ta tưởng rất nhiều.
Để tôi kể cho các bạn nghe. Đúng với cái tên Voltron – Defender of the universe của bộ hoạt hình gốc, nhóm nhân vật chính trong truyện là những người chiến đấu để bảo vệ hoà bình vũ trụ. Nhưng cái làm nên nét đặc sắc của Dũng sĩ Hesman nằm ở chỗ hoạ sĩ Hùng Lân khi ấy chỉ có trong tay hai cuốn băng được nhà xuất bản cung cấp để làm tư liệu tham khảo. Và từ nền tảng ấy, hoạ sĩ Hùng Lân đã sáng tạo nên thế giới Dũng sĩ Hesman với hệ thống nhân vật tầng tầng lớp lớp đan xen nhau rất hấp dẫn. Hình dung một bộ truyện khoa học viễn tưởng nặng tính chiến đấu với các nhân vật gồm cả robot, người thường, cyborg và các chủng quái nhân hướng tới đối tượng độc giả ở lứa tuổi tiểu học, vậy làm sao để có thể vừa thu hút độc giả, vừa đảm bảo tính giáo dục vốn là một yêu cầu bắt buộc của phụ huynh Việt Nam, những người trực tiếp bỏ tiền mua truyện cho con em mình? Câu trả lời nằm ở đạo đức và chính nghĩa. Xuyên suốt bộ truyện, hai phe chính tà được khắc hoạ tuyệt đối rành mạch, các nguyên tắc về đạo đức và công lý được áp dụng thống nhất từ đầu đến cuối: ở hiền gặp lành, ác giả ác báo!
Hãy nhìn Kíp, người ở vị trí anh cả. Anh không cần được cấy thêm siêu năng lực gì như những người bạn phàm nhân khác sau này. Xuất thân bình dân với cấp bậc khi bắt đầu truyện là đội trưởng của nhóm thực hiện nhiệm vụ, siêu năng lực của Kíp chính là trí tuệ và vẻ đẹp trai trời phú, cộng thêm tư chất thủ lĩnh và thể trạng cơ bắp võ nghệ đầy mình đã giúp anh hớp hồn Laura, cô công chúa mồ côi dịu hiền xinh đẹp, người thừa kế cả hành tinh Arus. Vừa gặp nhau ở tập 1, họ đã trúng tiếng sét ái tình ngay lập tức, tình trong như đã mặt ngoài còn gì mà phải e, họ bèn nhanh chóng kết hôn ở tập 5. Sau đó Kíp dần dần thu xếp cho Laura rút khỏi vị trí quan trọng trong ban bệ đầu não của hành tinh Arus điều khiển Hesman, để cô yên tâm ở nhà lo nội trợ và sinh đẻ. Laura gần như biến mất khỏi tuyến nhân vật chính và Kíp mặc nhiên trở thành người đứng đầu hành tinh Arus, thậm chí là cả thiên hà với vũ khí Hesman vô địch bất bại. Về sau, Kíp có con trai tên là Pitơ. Vận may của đời bố không hề làm đời con bị ảnh hưởng. Thậm chí để nói về Pitơ thì không thể chỉ mô tả rằng cậu này sinh ra đã ở vạch đích được, như thế là quá đơn giản, số phận của Pitơ phải nói là vượt quá vạch đích rất xa. Pitơ là người thừa kế tương lai của tất cả những gì ngon lành nhất trong vũ trụ do nhà ngoại để cho, lại được di truyền bộ gen đẹp trai ưu tú của bố Kíp, vừa giàu vừa đẹp nhưng như vậy vẫn chưa đủ. Pitơ năm 12 tuổi còn được giáo sư Levis truyền toàn bộ chất xám của ông vào bộ não thông qua một cỗ máy, biến cậu bé trở thành một nhà khoa học lỗi lạc ở độ tuổi thậm chí còn chưa phải là teen, đến năm 15 tuổi cậu du hành thời gian quay về quá khứ gặp Đạt Ma Sư Tổ và được truyền thụ bí kíp Dịch Cân Kinh và trở thành một đại cao thủ võ lâm, qua đó củng cố vững chắc địa vị và sức mạnh của gia tộc mình. Kíp khởi đầu truyện trong vai trò một người chiến đấu bảo vệ lẽ phải, sau này anh đã trở thành chính lẽ phải từ lúc nào không ai hay, tất cả đều mờ mắt và thần phục trước người thủ lĩnh này. Đời sống của Kíp tuyệt như vậy, anh lại được tất cả bạn đọc yêu mến, thực đúng là một trang tuấn kiệt gợi nhớ đến Lưu Bị từ anh bán chiếu vươn lên làm vua một cõi.
Bên cạnh Kíp, ta có một nhân vật hết sức đáng chú ý trong Dũng sĩ Hesman, đó là Gátcô. Anh này có thể coi là nhân vật quan trọng thứ nhì của bộ truyện, sau Kíp, và là nhân vật mà cá nhân tôi ưa thích nhất. Nói ra không phải phân biệt chủng tộc giống loài gì đâu, xin đừng lôi phải đạo chính trị (political correctness) ra phê phán tôi, nhưng Gátcô vốn là một con khỉ. Anh là người hành tinh Gátcô, hành tinh này được mô tả gồm toàn những con đực (!!) cùng tên là Gátcô có hình dáng giống người vượn và có khả năng thể chất vượt trội so với người thường như Kíp và hội bạn, tuy vậy trí tuệ của họ lại kém phát triển nên thường xuyên bị các thế lực thù địch đày đoạ như nô lệ và lợi dụng làm những công việc bẩn thỉu tay chân. Nhưng chúng ta đang ở trong một câu chuyện đẹp, thế nên Gátcô của chúng ta, một chú khỉ may mắn trong rất nhiều các chú khỉ Gátcô, đã nạp được nguồn điện chết. Anh không những không chết mà khuôn mặt còn biến đổi trở nên khôi ngô tuấn tú, trí não cũng được kích hoạt trở nên thông thái gấp bội, Gátcô đã tiến hoá thành một siêu nhân và trở thành thực thể sống ưu việt nhất trong truyện. Anh ta đẹp trai, để tóc dài, cơ bắp cuồn cuộn và có thể gồng mình hét lớn ‘Hây-A’ rồi biến thành khổng lồ để chiến đấu với năng lực phóng điện, nhịn thở cực kì bá đạo. Nhưng nếu chỉ có vậy thì Gátcô có khác gì hình ảnh một tay lính Mỹ tượng trưng cho sức mạnh hừng hực nhựa sống mà chúng ta thường thấy trên phim ảnh đâu. Trong thực tế, Gátcô còn có được trí thông minh và sự khôn lanh y như Tôn Ngộ Không vậy, anh đúng là một Son Goku của thế giới Hesman. Từ một con khỉ cù lần, Gátcô nay đã trở thành một tràng trai đẹp mã với tâm hồn nhạy cảm rất được phụ nữ yêu thích. Bằng chứng là Gátcô đã tán được Nữ Quái Yanda, một bà chằn hung bạo với thân hình bốc lửa. Hai người họ rất gần gũi thân thiết và tất nhiên là thích nhau, nhưng không may trong một cuộc chiến, Yanda đã hy sinh và để lại Gátcô với trái tim tan vỡ. Không lâu sau, anh đem lòng cảm mến Linda, một nữ sinh viên xinh đẹp, con gái của giáo sư Levis, một nhà khoa học thiên tài, một trong những bộ não lẫy lừng của bộ truyện. Và bạn biết đấy, Gátcô cũng đã tán được Linda, lần này thì họ nên vợ nên chồng. Hành trình của Gátcô quá sức phi thường khi từ một chú khỉ trong một xã hội chỉ toàn khỉ đực, vươn lên thành con rể ông giáo sư hàng đầu tưởng chừng đã tạo được cảm hứng mãnh liệt cho độc giả, nhưng chưa hết, Gátcô dẫn vợ đi thăm mộ Yanda và bảo đây là người con gái đã dạy cho anh biết thế nào là hương vị tình yêu. Thế rồi, họ có với nhau một cô con gái, đặt tên là Leva Yanda, Gátcô làm vậy để tưởng nhớ người yêu cũ ngay trước mặt vợ mình. Sau này Leva Yanda lớn lên và được mô tả là có ngoại hình xinh đẹp giống hệt mẹ mình. Tới đây tôi chỉ còn biết thốt lên: Gátcô, anh đúng là một thằng khốn đỉnh cao!!
Về sau, khi đã lên đến đỉnh cao vinh quang của cuộc đời, Gátcô đã hy sinh thân mình để cứu hành tinh Arus, sự kiện này không có trong truyện Dũng sĩ Hesman mà chỉ được nhắc tới trong bộ Siêu nhân Việt Nam cũng do hoạ sĩ Hùng Lân sáng tác. Và tới năm 2018, khi hoạ sĩ Hùng Lân vẽ tập cuối 160 của Dũng sĩ Hesman, nhóm bạn đã hồi sinh được cho Gátcô. Thiết nghĩ truyện có thể đổi tên thành Dũng sĩ Gátcô thì cũng không có ai lấy làm quan ngại. Bởi một nhân vật quá đỉnh như vậy hoàn toàn xứng đáng được đưa lên làm đầu tàu, thay vì chú robot được mô tả là thông minh như một con người có tính cách nhạt nhẽo. Và lại thêm một chi tiết thú vị nữa khi trong Dũng sĩ Hesman xuất hiện cả tình tiết du hành thời gian, và nhóm bạn được gặp con cháu của mình sau này, trong đó có chắt nội của Gátcô tên là Gát-vin, điềm báo từ nửa cuối thập niên 1990 cho sự trỗi dậy của 3 chữ cái V-I-N trong xã hội nước ta sau này.
Ngoài ra, trong truyện còn có nhiều nhân vật thuộc phe thiện cũng khá đáng chú ý như Plen, Hóc, X-pêx, X-trên, Anna, Bi-nô, v.v.. Thật ra nói vậy thôi chứ họ cũng không có gì đáng chú ý lắm. Ngoại trừ trường hợp Huy Hùng, một thanh niên gốc Việt, về sau cũng trở thành siêu nhân nhờ được truyền lại thấu kính kỳ diệu. Huy Hùng suýt yêu một cô tên là Nguyên Hương cũng gốc Việt, nhưng không may Nguyên Hương qua đời nên anh này quay sang cưới X-pêx và về Trái Đất sinh sống. Đọc đến đấy ta có thể nhận thấy, nếu đã yêu nhau mà có người chết thì đó chắc chắn là người phụ nữ, và người nam trong câu chuyện sẽ rất nhanh chóng có được ý trung nhân khác vô cùng xinh đẹp. Đó là một thực tế của cuộc sống đã được tác giả cài cắm rất khôn khéo nhằm đem đến bài học bổ ích về đạo đức cho bạn đọc.
Bên cạnh tuyến nhân vật chính thuộc phe thiện, không thể không nhắc tới tuyến nhân vật phản diện. Đây thực sự là điểm sáng với tầng tầng lớp lớp các quái nhân ác nhân xuất hiện liên miên không ngớt, trong đó có hai nhóm chính là nhóm Thập Tam Thái Bảo và nhóm Nhị Thập Bát Tú. Những kẻ này có mối quan hệ gia đình, họ hàng, thầy trò, chủ tớ rất nhằng nhịt, thậm chí có cả liên quan trực tiếp tới các nhân vật chính diện. Kể ra đây thì rất dài và không cần thiết, nhưng nhìn chung đây đều là bọn nhà giàu, cường hào ác bá, chúng đứa thì có vũ khí này đứa thì có sức mạnh kia, tất cả đều rất ghê gớm và tàn nhẫn. Không có ai tay không bắt giặc như Kíp. Điểm đặc biệt là trong số những kẻ phản diện này, có một số nhân vật sau đó quay đầu cải tà quy chánh, hối lỗi về những tội ác mà mình đã phạm phải, để rồi được ít lâu sau họ sẽ chết vì một lý do phi tự nhiên nào đó. Không bao giờ được sống thọ, xin nhấn mạnh, chỉ được ít lâu là họ sẽ chết. Bài học đạo đức rút ra là dù có hối cải để được hưởng khoan hồng của cách mạng đến mấy đi chăng nữa thì một khi mà mày đã phạm tội thì chắc chắn mày sẽ phải trả giá (bằng cái chết).
Nhìn chung, để mà nói thì ta có thể xếp Dũng sĩ Hesman vào nhóm những bộ truyện mà cái hay của nó nằm ở chỗ mọi giá trị đạo đức đúng sai sẽ bị đảo lộn khi chúng ta lớn lên và nhìn lại, tương tự như Tây Du Ký hay Tom & Jerry một thời, khi chúng ta nhận ra Đường Tăng là thằng cha ưa nịnh không biết lắng nghe lẽ phải, Tôn Ngộ Không thông minh dũng cảm thì lúc nào cũng rước nợ vào thân, Trư Bát Giới vừa lười vừa đểu thì hay được lợi, Sa Tăng hiền lành chả ai thèm quan tâm, và bọn yêu quái toàn con ông cháu cha sau khi gây tội thì luôn được bao che xin xỏ, còn Tom đúng là chú mèo đã luôn nỗ lực thực hiện tốt phần việc của mình để rồi nhận lại là sự chế nhạo của khán giả, còn chuột Jerry ma mãnh láu cá thì lại được mến yêu hết mực. Thế mới oái oăm! Nhưng gì thì gì, Tây Du Ký vẫn kinh điển, Tom & Jerry vẫn tuyệt vui, và Dũng sĩ Hesman thì theo một cách nào đó, là bộ truyện được lịch sử lựa chọn để trở thành huyền thoại của truyện tranh Việt Nam. Cá nhân tôi cho rằng, bằng một cách nào đó, Dũng sĩ Hesman đã hình thành một thế giới đầy ắp drama và các bài học triết lý nhân sinh. Nó quá hay đến nỗi nhiều khi người Việt Nam cũng không cảm nhận được hết cái sâu cay khốn nạn của một tác phẩm nội địa đậm đà bản sắc đạo đức dân tộc như vậy. Bây giờ lớn rồi nhìn lại, nếu được lựa chọn thì tôi sẽ kệ mẹ con cháu mình, chúng thích thì đọc mà không đọc thì cũng không sao. Bởi đến bản thân tôi yêu thích Dũng sĩ Hesman như thế mà cũng phải vừa đọc lướt vừa nhờ tới sự hỗ trợ của bản wikipedia không biết do ai thực hiện. Không thì lấy đâu ra lắm bài học đạo đức thế được.
(Copy từ Hesman – The Legend Reborn)